Intern Bunkernummer
La M 04
Lokatie
Lapscheure
Toegankelijkheid
Volledig vrij
Aantal kamers
1
Type bunker
Munitienis
Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De eenvoudigste manier om deze structuur terug te vinden is doorheen het centrum van Lapscheure, de Vredestraat - Hoogstraat te volgen tot je op een T komt met de Groenendijkstraat.
  • Draai hier naar rechts af, de weg gaat over in de Pannepolderstraat.
  • Draai hier linksaf op de weg Zeedijk tot je in een bocht van 90° komt naar links.
  • Hier lag het stutzpunkt Gustav.
  • Deze structuur ligt net in de bocht van 90° in de weg Zeedijk, net waar deze overgaat in onverharde weg.
  • Hij ligt zeer kortbij La M 05, de dubbele observatiebunker in dezelfde dijk, uitkijkend op Nederland.
  • Men kan deze structuren ook bereiken door vanaf de Damse Vaart komend, de weg Zeedijk verder te vervolgen. Deze zal wel deels onverhard worden in dat geval.
Oude Bunkerkaarten en nummeringen van toepassing op deze bunker
  • Omdat er van de structuren van de Hollandstellung niet echt een eenduidige nummering bestaat, is het natuurlijk vervelend dat deze die er mogelijks al van bestaan op de duur allen door elkaar worden gebruikt en we op de duur het bos door de bomen van nummeringen niet meer zien staan. Dit zijn alvast de nummeringen die ik ken van deze bunkers:

Kaart: de Hollandstellung - Sector Marinegedeelte vertrekkend aan de Damse Vaart

De moeilijkheid bij deze kaart, is dat ze niet altijd nummert per structuur maar soms per cluster van structuren. Dit vermoeilijkt natuurlijk het weten of men alle structuren wel degelijk heeft gevonden.

Deze structuur is de 2e structuur van de cluster Stutzpunkt Gustav komende vanaf Stutzpunkt Dora en staat er niet specifiek op vermeld. De enige structuren die er wel op vermeld zijn, zijn de manschappenstructuren "20++" en "19++". Deze structuur ligt er iets westelijk van.

(Kaart: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Kaart: de Hollandstellung - Detail Stutzpunkt Gustav.

De kortstbijgelegen vorige structuur op de voorlijn is de dubbele observatiebunker La M 05, hier niet op aangeduid. De meest nabijgelegen volgende structuren zijn de 2 manschappen-mitrailleurbunkers hier aangeduid met "19++" en "20++". Hier ook niet aangeduid is de nabijgelegen grote manschappenbunker La M 03 voor 100 man. Het ganse Stutzpunkt Gustav omvat nog 5 structuren

(Kaart: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Kaart: de Hollandstellung - Detail zone Lapscheure zuidelijk Damse Vaart tot Middelburg dubbelkanaal afkomstig uit Belgische prospectie in 1919.

Op dit plannetje zie je de structuur aangeduid als nr 20. Men duidt de structuur echter aan de verkeerde kant van de weg aan tenzij deze weg ondertussen zou verlegd zijn natuurlijk ten opzichte van vroeger. We zullen het er allicht op houden dat de kaart ze aan de verkeerde kant van de weg positioneert.

(Kaart: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Huidig kadastraal perceelnummer waar de bunker bijhoort en werd gebouwd:
  • Gemeente Lapscheure, Sectie D, kadastrale perceel 55 (gedeeltelijk).
  • Geen enkele structuur op Lapscheure kreeg een specifiek apart kadastraal perceelnummer.

Kadasterschets en luchtfoto.

Op deze kadasterschets anno 2025 zie je dat de weg Zeedijk ook op dit gedeelte een kadastraal nummer draagt. Mogelijks is de weg Zeedijk ook voor dit gedeelte te beschouwen als een private wegel.

Het bunkertje draagt zeker geen apart kadastraal nummer en is zeker ook niet echt zichtbaar op de luchtfoto, wegens te klein en allicht deels onder de begroeiing verstopt.

Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • De originele eigenaars van locaties waar Duitse bunkers werden gebouwd, werden niet zoals bij de bouw van Belgische bunkers in het interbellum onteigend. Zij hadden gewoon pech en de Duitse bezetter eigende zich de grond toe en bouwde er op wat hij er wilde opzetten. Men had daar als burger weinig over te klagen en kreeg dus op die manier een in veel gevallen giftig Duits cadeau.
  • Na de oorlog werden deze bunkers dan ook automatisch opnieuw eigendom van wie er origineel eigenaar van was voor de opeising gezien zij daar nooit voor onteigend waren.
  • Zeer zelden zijn daar na de oorlog van Belgische kant schadevergoedingen voor betaald omdat de aanwezigheid van de structuren soms wel meer dan storend was voor de originele eigenaars of omdat de structuren interessant waren om over te nemen als Belgische bunkers naar de toekomst toe (is zelden gebeurd voor alle duidelijkheid)
  • Het stond de eigenaar dan ook, zeker in de beginperiode na WOI, vrij daar mee te doen wat hij wou, al was afbreken zelden een optie omdat daar zeker op die momenten de middelen niet toe bestonden.
  • Het structuurtje ligt in de hoek nabij de afsplitsing van een onverharde wegel naar de weide met de 2 manschappenbunkers nog korterbij de Belgische Nederlandse grens en het onverharde gedeelte van de weg Zeedijk in de richting van de dubbele observatiebunker La M 05.

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be van het ganse Stützpunkt Gustav

Oude luchtfoto uit 1971 van de zone waar dit structuurtje staat. Je ziet er letterlijk nog de 5 structuren op staan die nog gekend zijn als Stutzpunkt Gustav. Op de noordelijk lopende smalle donkere strook de 2 kleine structuren, de dubbele observatiepost en de kleine munitienis (meest zuidelijk, allicht de witte stip onderaan). Westelijk en zuidelijker de 2 manschappen-mitrailleurbunkers met beiden een open veldopstelling in het veld. Op dezelfde hoogte westelijk naast de bestaande gebouwen, een grote manschappenbunker voor 100 personen.

Luchtfoto 2000 - 2003 www.geopunt.be

Dezelfde luchtfoto anno 2000 a 2003. Het zicht is allicht nog vrij ongewijzigd met de huidige situatie. De dubbele observatiebunker en de munitienis zijn meer overgroeid geraakt en minder te zien net als de grote manschappenbunker voor 100 man die in een bos is komen te liggen en al niet meer zo duidelijk nog te zien is.

Luchtfoto 2025 - Google Earth

Actueel zicht dat in feite niet zoveel meer wijzigde. Let er wel op dat steeds meer en meer de oude ruïne (eigenlijk enkel nog funderingen) in het zicht komen van een oude verdwenen kerk van Lapscheure.

Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het betreft de 2e van 2 kleine structuren aan de noordkant van dit stutzpunkt Gustav.
  • We bevinden ons hier nog altijd amper enkele honderden meters van de Nederlandse grens op de voorlijn.
  • Tussen de voorlijn en de Hollandse grens, moet ook hier nog de dodendraad gelopen hebben.

Functie van de bunker op de linie (link met eventueel andere structuren)

  • Een munitienis bij de 5 cm artilleriestelling die hier stond en ook gekoppeld zal zijn aan de dubbele observatiebunker iets noordelijk ervan.
Structuur van het bunkertje:
  • De structuur omvat 1 vrij kleine ruimte en lijkt een soort prefab-element in gewapend beton die grotendeels in de ondergrond is ingewerkt als stapelplaats van 5 cm munitie horende bij de artilleriestelling.

Bouwplannen horende bij deze bunker

Grondplan

Het betreft een zeer kleine gewapend betonnen structuur. Op de linie zijn er heden alvast nog zo 2 structuren gekend. Eentje bevindt zich nog zeer intact langs de zuidkant van het Schipdonkkanaal op de scheidingsgrens van Middelburg met Maldegem. De tweede bevindt zich eveneens langs hetzelfde kanaal op grondgebied Maldegem maar is grotendeels gesloopt.

(Schets: KLM)

Omschrijving van het bunkertje:

  • Het is alvast een bunker deel uitmakend van het gedeelte van de linie opgetrokken door het Duitse Marinekorps. Voor meer details over de specifiek daarbij toegepaste bouwprincipes, zie deze link.
  • Het betreft een zeer kleine structuur van 2.50 meter lang en 1.80 meter breed.
  • De binnenruimte is met de betonnen wanden van 50 cm amper 1.50 meter op 1 meter.
  • De binnenhoogte is ook amper 1 meter.
  • Aan 1 zijde, in dit geval zuidelijk gericht naar de veldweg tussen de weg Zeedijk en de veldweg naar de 1e van 2 manschappenbunkers, is een toegang tot de berging.
  • Aan het toegangsgat zijn uitsparingsranden die laten vermoeden dat het toegangsgat toch ooit met een luik of houten plaat afgesloten kon worden. Er zijn wel nergens hengsels of haken te zien waarmee deze dan zouden gescharnierd hebben.
  • De nis heeft allicht altijd onder een berm grond verstopt gezeten om ze zo aan het zicht te onttrekken.
Actuele toestand van deze bunker:
  • Het structuurtje staat vrij bereikbaar in de dijk.
  • Helaas is het dus heden ook vergaan in een sluikstort van grond, stenen en afval.
Draagt de bunker nog sporen van strijd:
  • Er is schade aan de linker kant van de toegang.
  • Of dit oorlogsschade is valt te betwijfelen. Het geeft mij eerder de indruk afkomstig te zijn van een eerdere poging om de structuur te slopen.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Voorlopig geen gekend.

Foto's van deze bunker

Oude foto van deze bunker anno 1991 - Collectie Alain Van Geeteruyen

Je ziet hier anno 1991 de munitienis liggen op de kop van een beperkt oplopende wegel. Op de achtergrond zie je de dubbele observatiepost La M 05. Wat ook opvalt is dat de nis toen volledig verstoken zat onder het niveau van de dijk die de nis letterlijk onzichtbaar maakte vanuit Nederland komende (Foto. Collectie Alain Van Geeteruyen)

Eigen prospecties anno 2016 - 2017

Zicht op het structuurtje vanaf de slag richting weiland met de 2 manschappenbunkers richting onverharde gedeelte Zeedijk.

Zicht op de toegang van de kleine structuur. In het groen verscholen op de achtergrond, zit de dubbele observatiepost.

Smallere zijkant.

Achterzijde.

Voorzijde en rechter zijkant.

Detail van de toegang. Je merkt dus toch beperkt iets diepere randen waar allicht ooit een luik of houten plaat tegen stond. Voorlopig zijn er alvast geen sporen van scharnieren of hengsels.

Jammer dat dergelijke structuurtjes steeds moeten vergaan in vergaarplaatsen van afval...

Enkele aanvullende foto's anno 2021 - Collectie Ronny De Rocker

Allicht ook voor het onder de aandacht brengen van de Hollandstellung in 2020, werd ook dit structuurtje toen iets meer vrij gezet. (Foto: collectie Ronny De Rocker)

Detail van de toegang met een in dezelfde periode toch iets meer geruimd structuurtje. Let op de schade links van de toegang. (Foto: collectie Ronny De Rocker)

Specifieke bijkomende interessante bronnen:

Vorige: La M 05
Volgende: La M 03